Hoewel van digitale technologieën op lange termijn positieve effecten op de werkgelegenheid worden verwacht, betwijfelt niemand de waarschijnlijkheid van een voortdurend banenverlies in de traditionele productiesectoren, waar de neergang al in de jaren 1970 begon. Toen kromp de vraag naar geproduceerde goederen namelijk, de energieprijzen stegen en de belangrijkste reacties van westerse bedrijven bestonden erin taken te automatiseren en uit te besteden. De COVID-19-pandemie heeft zowel de automatiserings- als de outsourcingpraktijken verder versneld, met harde gevolgen voor met name laaggeschoolde werknemers. Om deze negatieve trend af te zwakken − het is onwaarschijnlijk dat deze kan worden omgebogen − moet de Europese verwerkende industrie zich volgens sommigen richten op activiteiten en diensten met een hogere toegevoegde waarde, die technologie-intensief zijn en een om- en bijscholing van de werknemers vereisen. Van deze activiteiten en diensten wordt verwacht dat ze de arbeidsproductiviteit en dus de groei van de werkgelegenheid zullen stimuleren.
Om deze uitdaging aan te gaan, zouden de werknemersvertegenwoordigers moeten vragen om meer transparantie in de informatie- en raadplegingsprocessen. Die moeten op tijd beginnen, zodat zij samen met het management kunnen deelnemen aan de besluitvorming over grote industriële plannen die de invoering van nieuwe technologieën en de analyse van het effect daarvan op het werk omvatten.
Tegelijkertijd is er, op lokaal of nationaal sectoroverkoepelend niveau, behoefte aan betere en gezamenlijke oplossingen, met de betrokkenheid van werkgeversorganisaties en overheden, om te zorgen voor een soepele overgang op de arbeidsmarkt (via initiatieven op het gebied van opleiding, begeleiding en arbeidsbemiddeling) van werknemers die als gevolg van structurele veranderingen werkloos worden.
Het Werkgelegenheidsovergangsfonds voor Zweedse arbeiders
Meer informatie op https://www.tsl.se
Nieuwe oplossingen voor beroepsovergangen en loopbanen van werknemers in België: het ‘Mtech+’-fonds
Meer informatie op https://mtechplus.be/